دیه ومهریه

توقیف دیه و برداشت مهریه

در قانون مجازات اسلامی دیه به عنوان یکی از مجازات های پنج گانه محسوب می شود. دیه در اصل دینی است بر عهده محکوم علیه که با فوت وی از ورثه یا دارایی او مطالبه خواهد شد. شخصی هم که دیه دریافت می کند، جزئی از مالش محسوب می شود و در صورت فوتش در حکم اموال به جای مانده از میت محسوب می شود و طبق قانون ارث میان ورثه تقسیم می شود و حالا این سوال مطرح می شود که اگر همسر شخص بخواهد مهریه اش را بعد از فوت همسرش مطالبه کند، می تواند از دیه متوفی آن را برداشت کند؟ نظر ایلام حقوق در این خصوص اینست: اگر دیه را جزو اموال به جا مانده از متوفی محسوب کنیم، ورثه بعد از پرداخت بدهی های متوفی، باقی مانده مبلغ دیه را می توانند طبق قانون ارث میان خود تقسیم کنند.»لذا: مهریه زن، دینی است بر عهده همسر که با فوت زوج، زن می تواند دیه را که در حکم ماترک است، بابت مهر خود قبل از تقسیم آن بین وراث به عنوان سهم الارث توقیف کند و دیه در حکم مال متوفی است و جزو ترکه محسوب می شود و طلبکاران متوفی از جمله همسرش می توانند آن را توقیف و طلب خود را از آن وصول کنند.از طرفی: زن یکی از وراث محسوب می شود و برای دریافت سهم الارث خود از دیه باید به واحد اجرای احکام دادسرا مراجعه کند و برای مطالبه مهریه اش به دادگاه حقوقی مراجعه و دادخواست ارائه دهد و اگر قصد توقیف دیه را دارد، باید دادخواست تأمین خواسته بدهد.و چنان چه مهریه زوجه وجه رایج مملکت باشد، این مبلغ به نرخ روز محاسبه می شود.» بنابرین: مهریه مندرج در سند ازدواج، دینی است که بر عهده زوج قرار می گیرد و رابطه زن و شوهر درخصوص مهریه، رابطه طلبکار و بدهکار است و این دین (مهریه) حتی بعد از فوت زوج نیز به عهده ماترک (ارثیه) او باقی است.و زوجه مانند هر طلبکاری می تواند مهریه خویش را از ماترک همسرش مطالبه کند و طبق ماده 233 قانون امور حبسی، دادخواستی را زوج به درخواست مطالبه مهریه مطرح کند و ورثه هم براساس ماده 226 قانون امور حبسی باید از ماترک مرحوم به نسبت سهم الارث خود به زوجه پرداخت کنند.متوان گفت که دیه جزئی از دارایی شخص متوفی است و دارایی بدهکار نیز به نفع طلبکار قابل تأمین و توقیف است و زوجه می تواند قبل از ارائه دادخواست نسبت به توقیف و تأمین دیه اقدام کند و با طرح دادخواست، مهریه اش را از محل تأمین مطالبه کندو چنان چه زوجه نسبت به مطالبه دین (مهریه) از دیه همسر مرحومش اقدام کند و اگر دیه وی برای مطالبه تمام مهریه کافی نباشد، زوجه می تواند نسبت به مطالبه باقی مانده مهریه از سایر اموال همسر مرحومش اقدام کند.و اگر زوج اموال دیگری داشته باشد، زوجه می تواند دادخواستی به عنوان مطالبه مهریه به طرفیت سایر ورثه طرح کند. در صورت وجود شرایط قانونی دیگر، ورثه باید به نسبت سهم الارث خود از سایر اموال مرحوم آن دین را پرداخت کنند. و ورثه ملزم نیستند از اموال خود چیزی بپردازند و زوجه نیز نمی تواند برای مطالبه دین خود به اموال شخصی ورثه های دیگر تعرض کند.در مجموع میتوان گفت که: ماترک متوفی، همان اموال به جا مانده از هر فردی بعد از فوتش است که از همان ماترک می توان دین های او را پرداخت.لذا مهریه زن نیز دینی است بر عهده مرد و درخصوص تقدم مطالبه این دین در قوانین بسیار قدیمی آمده است که مهریه همسر تا میزان هزار ریال مقدم بر سایر دیون است.بنابراین هر طلبکاری که زودتر اقدام به توقیف ماترک کند، مقدم است و اگر ماترکی از مرد باقی نماند، زن نمی تواند برای وصول مهریه اش به وراث مراجعه کند، مگر این که آن ها دارای اموالی باشند. زن می تواند از طریق دادگاه یا دایره اجرای اداره ثبت اسناد و املاک نسبت به وصول مهریه اش از ماترک همسر فوت شده اش اقدام کند و بعد از آن می تواند ماترک همسرش را به این مراجع برای وصول مهریه معرفی کند. دیه نیز جزو ماترک متوفی محسوب می شود و اگر دیه کمتر از میزان مهریه همسر متوفی باشد و یا این که قسمتی از دیه را سایر طلبکاران برای برداشت طلب خود توقیف کرده باشد و متوفی هیچ مال دیگری نداشته باشد، وراث هم تعهدی بر پرداخت مهریه زن ندارند.